"I mean the British rule, it is a war situation all over the world. Even Assam along with the rest of India has been compelled to join the war. Independence movement too is still on." "Yes, these things disturb me too. But my father and the rest of my family do not allow me to take part in these discussions. They say it is our duty to pass our matriculation examination first."
They talked for quite some time. The verandah where they were sitting and having a conversation was that of Golaghat Government Bezbaruah High School. The chowkidar of the school had just started locking up the classrooms after closing doors and windows. The two friends packed up their books and left the school. It was during the year 1938, one of the two boys talking in the verandah of the school was Kirtinath Hazarika who set a new standard of journalism in Assam and the other was Bhola Hazarika, Kirtinath Hazarika's cousin, and organizer of All Assam Moina Parijat, a Gandhite, volunteer and a freedom fighter. The prime character of this write up is a renowned journalist, president of the 54th session of Asom Sahitya Sabha and recipient of Srimanta Sankardev award, Asom Surjya Kirtinath Hazarika. The renowned and revered journalist had carved a niche for himself in the minds of co-countrymen and founder editor of the popular daily "Dainik Asam" was born on 22nd July 1925 at Amolapatty of Golaghat town to Haranath Hazarika and Krishna Hazarika. Born in a family of freedom fighters, Hazarika's primary education started in Practicing School, Jorhat and later he passed his matriculation examination from Golaghat Government Bezbaruah School in 1st Division. He passed his intermediate examination in science from Cotton College in the year 1942 and obtained his graduate degree in science from Murarichand College Sylhet (Now in Bangladesh). He had the opportunity of coming close to the lives of both Brahmaputra Valley and Surma Valley and that made his horizon broader. He came into close contact with cross sections of people with varied culture, economic status, and geographical situation. Although he was a student of science his mind was attracted towards literature. While a student at Golaghat Bezbaruah Government School. Kirtinath with the assistance of another like-minded student who had an inclination towards literature started a handwritten journal. He was co-editor of the journal. This effort of two young students was highly acclaimed by both teachers and students alike. Kirtinath Hazarika who also had interest in sports was a recognized badminton player who won trophies as champion in both singles and doubles. He played badminton in college days and also during his later life. Kirtinath Hazarika made a mark as an actor too. He was a successful stage actor. There was a time when acting was taboo for women and interestingly enough Kirtinath at times had to take up roles of female characters. The Assamese language is a treasure house of gems with a huge collection of unique words, idioms, and sayings. Kirtinath Hazarika made it a practice to collect these valuable words, idioms, expressions, and sayings since his early days and in later life as a writer and journalist applied them in his writings in an appropriate and suitable manner to make his writings superb. As the editor of Dainik Asom, he used special words and adopted an attractive style of expression which made his written matters touch the minds of the readers. To illustrate the point an example or two has been cited as follows. For example, in case of transportation of illicit liquor to escape from the vigilance of excise personnel, there was a time when liquor of this category was filled inside the football bladder. Polythene pouch pack was not in use those days. In the newspaper edited by him, there were regular write-ups highlighting harm caused by illicit liquor to alert the concerned authorities to take necessary steps to curb the menace. Here Kirtinath Hazarika humorously described the football bladder filled with illicit as 'modern pumpkins'.
To cite another example; It often occurs that there are cross-fires between police-military and dacoits or lawbreakers. In certain cases, the shots hit the target and at times the target missed completely. Again on certain occasions, it so happens that the shot touches the target and deflects away. The newspaper Dainik Asam described this phenomenon as "the bullet licking the target". In later years many other newspaper and news readers of the electronic media appeared to have borrowed this expression. There are a lot of other such original expression innovated by Kirtinath Hazarika.
Assam Surjya Kirtinath Hazarika set a new trend in Assam's Journalism arena. He started the tradition of non-conformist and fearless journalism. In the matter of creative literature too Kirtinath has a notable contribution. Many of his writings are of satirical flavour. Besides that, Kirtinath Hazarika has contributed to the Assamese literary world with his translated works. He has translated many of the worlds greatest literary works into Assamese. Notable among them is the Russian novel "Rainbow" written by Stalin award winner Banda Visilieska which was published by himself in the year 1946 with the title Ramdhenu. It is worth mentioning that the book was printed as the second edition due to its popularity.
Kirtinath Hazarika came to Guwahati In the year 1945 on the lookout for an opening. He came in touch with Tarun Kr. Agarwala who was the major shareholder of the daily Assamese newspaper, Dainik Asomiya. Tarun Agarwala was impressed by Hazarika's writing skill after reading Ramdhenu and offered him a job of sub-editor in the daily and his life as a journalist began. Kirtinath Hazarika took a stand against the conspiracy of the British to bring Assam under grouping system during the Independence period. He through the columns of his newspaper Dainik Asomiya vehemently opposed grouping system. The protest of Hazarika should be evaluated properly and there should be a proper research on the matter.
In 1948 Dainik Asomiya faced closure and a new daily named Natun Asomiya was born. Hazarika joined this paper as a Deputy Editor. During this period the issue of reorganization of Indian States came into the forefront. One anti-Assam lobby started working against the interest of Assam, and here again, Hazarika took a revolutionary stand. An article written with a detailed study of the region and its interest by him came to the notice of state re-organization committee and the commission appeared to have taken note of the facts and refrained from doing anything against the interest of the state.
In Assam, Radha Govinda Baruah is known to be an enterprising, daring and dedicated person to whose credit goes the continuous and ceaseless publication of a multilingual series of newspapers. Likewise, Kirtinath Hazarika's name is synonymous with Assamese journalism and he will be remembered for his bold, tenacious and dedicated contribution to the case of Assam's interest. It was during his tenure as the assistant editor of the daily Dainik Asomiya that the entire staff of the paper had gone on a strike at the instigation of a particular political party. Not to be daunted by the strike Hazarika single-handedly did all the editorial work and in addition, he did the job of proofreading. After working for almost 24 hours without rest he saw to it that the paper reached the readers in the morning. There are very few dedicated persons in society in present days. During his days as Deputy Editor of daily Nature Asomiya, Debakanta Barua who was the editor of the paper remained outside Guwahati because he was a member of parliament, Kirtinath Hazarika had to do all the editorial duties including the writing of editorials regularly. He became the editor of Natun Asomiya in 1949 and remained in the job till 1956. He resigned from the job In 1956 due to a difference with the management over publication of a news item in favor of a particular workers Union. His talent as a dramatist and an actor fetched him a job in All India Radio, Guwahati where he started working as a staff artist. He earned a reputation by conducting programmes like "Akonir Mel", "Gaonalia Raij" and programme for NEFA etc. In the meantime, he composed a number of radio plays and acted in them. During that time the All India Radio, Guwahati started broadcasting regional news and Hazarika joined the news department. His voice and clear presentation of news endeared him to the audience. In 1961 he was selected as a class- I officer of Indian Information Service and was posted in New Delhi and Guwahati as the Assistant News Editor.
In the year 1965, a new Assamese daily Dainik Asam started being published by the Assam Tribune group of Newspaper. The person who envisioned a new Assam, Singha Purush Radha Govinda Baruah wanted to entrust the responsibility of the editor to Kirtinath Hazarika since the day he conceived the idea of starting a new Assamese daily. Accordingly, Hazarika resigned from his job in the All India Radio and joined as the editor of the new Assamese daily. R. G. assured the newly appointed editor that the management would under no circumstances interfere with the editorial policy of the newspaper. The golden age of Assamese journalism started with the advent of Dainik Asam. R. G. was true to his words and till 31 st December 1986 when Kirtinath Hazarika retired from the great responsibility neither R. G. nor anyone from the management interfered in editorial matters of the newspaper.
To Hazarika, Dainik Asam was as dear as his child. Assam had seen stormy days between 1965 and 1986 so far as its social, political, economic and cultural life was concerned. Be it in generating public opinion against the federal structure, language movement, refinery movement and finally foreign nationals movement all these issues had swept the state. During these movements, The Dainik Asam succeeded in peacefully giving rise to public opinion and in offering a successful leadership in fighting for all the justified issues of the state. There was a time when at the behest of the central Government censorship was imposed on the newspapers of Assam. As a protest, Kirtinath Hazarika on many occasions kept the editorial column blank. Later, when the self-censor system was promulgated Dainik Asom refused to abide by this order. As a punitive measure, Assam Tribune group of newspapers were deprived of Government advertisement. Despite that, the Tribune Group stood behind editor Hazarika in opposing censorship and free journalism. There were occasions when there were even threats of life from anonymous telephone callers but Hazarika remained unfazed. During the time of emergency, Dainik Asom had to face a lot of harassment from the Government authorities but the paper came out victorious in the final battle.
Most of his time was devoted to creative literature after he retired from Dainik Asam in 1986. He wrote an autobiography titled, Jibanar Digh Bani. His translation of Russian novel Rainbow has been mentioned earlier. Another translated work of his Ahejar Enishar Sadhu and Gautam Buddha. Translation of the original 'The Day the River Spoke" into Assamese Noi Khone Katha Kowar Dina and "Kitapar Bichitra Prithibi" are two of his translated books. He has written few books for children Husari E Hao, Phutukar Phen and Allou Guti Tallou Guti are for the children. Naradar Diary is an example of satirical literature. Akorshan Bikarshan and 1919 are two of his radio plays. Bhaluka Gaonwar Kukur is another collection of short stories with political satire. Dainik Asam has two very popular columns, one is Kanhudi and another is Samayar Sar. These two columns are said to be very popular and these two columns are noted as a valuable contribution of Kirtinath Hazarika to the newspaper readership.
His editorials in Dainik Asam are recognized as a remarkable contribution to the Assamese life and literature. His selected editorials deserve proper collection and compilation in form of a book. It is learned that before his death he engaged himself in writing a book about his days as a journalist from 1946 to 1986 but nothing is known about the venture.
Kirtinath Hazarika was a man of extraordinary personality. His elders used to call him "Arun". Perhaps it was pre-destined that the loving boy Arun from Golaghat would be the Aeon or Sun and would shine in the sky of greater Assam. Dressed in spic and span white dhoti and white kurta and immaculately polished black pump show spoke about the neatness and tidiness that he believed in. Personally, our family had a dose relation with this great person. His loving wife Debala Hazarika (Mahideu) was by our side whenever we were in trouble or distress or in need of guidance and advice. Kirtinath when in office was a stern personality but when in the homely and informal environment he was an accommodating and friendly person. His stem attitude in deciding newsworthiness of the matters received for publication can be judged by an incident when few student leaders approached him with a news item and requested him to publish it in the next day's paper. Hazarika in his usual way told the boys that after going through the item it will be decided whether or not the matter would be published. At that point, one of the students told him little harshly that the matter must be published and that too on the next day. Hazarika rose from his chair and offered the boy his chair and said: "come sit here, take responsibility of the editor and decide what item should be published and what should not be". The student was dumbfounded and apologized for his audacity by touching his feet and left his office.
Hiteswar Saikia who was the Chief Minister of Assam during the turbulent days of the state had high regards for Kirtinath Hazarika, despite the fact that Hazarika was critical of Saikia's policies and political activities. Hiteswar Saikia would visit Hazarika on every new year's day, pay his respect and interact with him. Once Kirtinath Hazarika pointing at the posse of policemen accompanying him requested Saikia not to bring them along on his next visit. Saikia respected his request and came to meet him with his PSG. and two policemen only on the next occasion. There were times when Hiteswar Saikia would visit him for his advice on certain critical matters. Once I remember seeing an American Consulate General stationed in India visiting his residence and having breakfast with him. However, it was a courtesy visit and nothing political was involved.
Daring and strong was Kirtinath Hazarika's character. He was averse to publicity and avoided meetings or discussion as a matter of rule. He refused many invitations for such meetings. I remember witnessing him taking part in meetings only twice: once in the meeting of Madhya Pub Guwahati Bihu Sanmilani and the other in memory of Singha Punish Radha Govinda Baruah at Nabin Bordoloi Hall where he spoke with emotion about R. G. Kirtinath Hazarika was not someone who would look for recognition of his service or his deeds. But recognition and honor came to him bountifully. His one-time colleague oriontologist Sahityacharya Dr. Pramode Ch. Bhattacharya conferred on him the title Asom Surjya in a public meeting attended by a massive crowd in Guwahati. In 1986 he was awarded the Best Asian Statesman of the year by an organization from the Philippines. The same year The Indian Express group of newspapers conferred upon him the B. D. Goenka Award and in 1987 Durga Ratan Trust of Delhi Awarded him the Durga Ratan Award. Next, He was awarded the coveted Shankardev Award for 1987 which was handed to hint by the then President of India Sri Ramaswami Venkataraman. Notably the first recipients of this award wire Dr. Bhupen Hazarika and Kirtinath Hazarika jointly. In 1988 he presided over the Hailakandi Session of the Asom Sahitya Sabha. Prior to that during the Pathsala Session in 1987 Hazarika was felicitated as a renowned journalist. There was an offer from Radha Govinda Baruah Smriti Rakhya Samiti to felicitate him in one occasion but he declined the offer because he was holding the office of editor of Dainik Asam during that period. This is a clear example of his attitude towards his profession. Asom Sahitya Sabha on his death termed him as the chieftain of the nation in crisis.
Debala Hazarika, his wife was a learned lady. She took part regularly in various programmes of the All India Radio. She was also active with Mahila Samitiies and Lekhika Santhas. She was a well known writer and her writings were published in various Assamese newspapers and journals. She had two books to her credit - Kako Nokobo and Bhakut Kut. As an ideal wife Srimati Debala Hazarika assisted her husband in all matters relating to the household and other important matters besides offering her husband moral support in all his noble deeds. 'Behind every successful' man there is a woman'' and Debala Hazarika is the woman behind Kirtinath Hazarika's success.
While in the process of working for Assamese society, literature, and culture Kirtinath Hazarika left for his heavenly abode in May 3, 2002. He left behind his dear wife, two sons, daughter-in-law, two grandchildren and many relatives and admirers. People thronged his Chandmari Colony House to have a last glimpse of him - their beloved Assam Surya. His house turned into a shrine. Putting entire Assamese population and many others in different parts of the country and the world in great grief Kiirtinath Hazarika's soul left for his heavenly abode. Only his memory remained with his invaluable, literary works.
The seed named Arun sown on the soil of historical Golaghat grew up to be a banyan tree and spread its branches all around the country. Like other illustrious sons of Golaghat namely Nalin Duara, Nityananda Tamuli and Munin Baruah, Kirtinath Hazarika by his deeds made Assam proud.
- Bhuban Lahkar (Translated from Assamese by Bhaskar Phukan)
এটা বিশাল আকৃতিৰ অসম আৰ্হিৰ ঘৰ ৷ পকী মজিয়া, টিঙৰ চালি আৰুপ্রকাণ্ড পকী খুটাৰে বৃহৎ ঘৰটো ৷ সন্মুখত সুদীৰ্ঘ বাৰাণ্ডা। সেইবাৰাণ্ডাতে এখন বেঞ্চত দুজন লৰা বহি আছে । দুয়োৰে বয়স আনুমানিক তেৰ -চৈধ্য বছৰমান হ'ব।
“পৰীক্ষা পালেহিয়েই। তোমাৰ পঢ়া-শুনা কেনে চলিছে?” দুয়োজনৰ এজনে প্রশ্ন কৰিলে। আনজনে উত্তৰ দিলে, “পঢ়া-শুনা কৰি আছোঁ। পৰীক্ষাত বেয়া হ'ব নালাগে। পিছে তোমাৰ কেনে?”
“মোৰো বেয়া নহয়। পিছে মনটোহে কিবা দেখোন ভাল নালাগে৷ পঢ়াত মন দিব নোৱাৰোঁ৷”
কিয়? কি হ’ল?
এনেতে,দুয়োৰে কথা-বতৰাৰ মাজতে, বিকট শব্দ কৰি সন্মুখৰ আকাশত, বহু তলেৰে সৰু উৰাজাহাজ এখন উৰি পাৰ হৈ গ’ল। পিছফালে এসোপা ধোঁৱা এৰি গ’ল। উত্তৰদাতাইপ্রশ্নকৰ্তাৰ মুখলৈ চাই হাতেৰে উৰাজাহাজখনলৈ আঙুলি দেখুৱাই ক’লে, “এই কাৰণেই ৷”
তাৰ মানে?
“তাৰমানে এই বিটিছ শাসন এতিয়া সমগ্ৰ পৃথিৱীতে যুদ্ধৰ পৰিৱেশ। আমাৰ অসমেও সকলোৰে লগত এই যুদ্ধত চামিল হ’বলগীয়া হৈছে । ইফালে আমাৰ নিজৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰামখনতো আছেই। এৰা,এইবোৰ কথাই মনলৈ আহি থাকে৷ পিছে পিতাইহঁতে এতিয়া এইবোৰ আলোচনাত আমাক ভাগ ল’ব নিদিয়ে । আমি বোলে প্রথমতে মেট্রিকৰ ডেওনাটো পাৰ হ’ব লাগিব। দুয়ো কিশোৰে আৰুবহু কথা পাতিলে৷ তেওঁলোক বহি থকা বাৰাণ্ডাখন আছিল “গোলাঘাট চৰকাৰী বেজবৰুৱা হাইস্কুল”ৰ স্কুল ভৱনৰ বাৰাণ্ডা। স্কুলৰ চৌকিদাৰে এফালৰপৰা স্কুলঘৰৰ কোঠালিবোৰৰ খিড়িকী-দুৱাৰ বন্ধ কৰি তলা মাৰি আহি আছে। কিতাপ-বহীৰ টোপোলা লৈ দুয়ো স্কুল চৌহদ এৰি গৃহাভিমুখী হ'ল।
সেয়া আছিল ১৯৩৮ চনৰ কথা ৷ স্কুলৰ বাৰাণ্ডাত কথা পাতি থকা সেই কিশোৰ ছাত্ৰ দুজনৰ এজন আছিল কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা, পৰৱৰ্তী কালত অসমৰ যুগান্তকাৰী সাংবাদিক আৰু আনজন আছিল তেওঁৰেই সম্পৰ্কীয় ভাতৃ ভোলা হাজৰিকা, পৰৱৰ্তী কালত এগৰাকী সৎ নাগৰিক আৰু ‘সদৌ অসম মইনা পাৰিজাত’ৰ শীৰ্ষস্থানীয় সংগঠক আৰু বৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে আন্দোলনত নমা গান্ধীবাদী ভলণ্টিয়াৰ, মুক্তিযোদ্ধা। আমাৰ এই লিখনিৰ মূল চৰিত্ৰ প্রখ্যাত সাংবাদিক, অসম সাহিত্য সভাৰ ৫৪তম অধিৱেশনৰ সভাপতি আৰু জ্ৰীমন্ত শংকৰদেৰ বঁটা প্ৰাপক অসমসূৰ্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱ।
ভাৰতীয় জনমানসত বিশিষ্ট স্থান লাভ কৰা, প্রখ্যাত সাংবাদিক, দৈনিক অসম কাকতৰ প্রতিষ্ঠাপক সম্পাদক কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱৰ ১৯২৫ চনৰ ২২ জুলাইত গোলাঘাট চহৰৰ আমোলাপট্টিত জন্ম লাভ হয়। পিতৃ হৰনাথ হাজৰিকা আৰু মাতৃ কৃষ্ণা হাজৰিকা। সত্যাগ্ৰহী পৰিয়ালত জন্মলাভ কৰা হাজৰিকাদেৱে যোৰহাটৰ প্ৰেক্টিচিং স্কুলত প্রাথমিক শিক্ষা লাভ কৰাৰ পাছত গোলাঘাট চৰকাৰী বেজবৰুৱা হাইস্কুলৰপৰা প্রথম বিভাগত প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয়। ১৯৪২ চনত এঁতিহাসিক কটন কলেজৰপৰা আই. এছ. চি. পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হয় আৰু ১৯৪৫ চনত ছিলেট (সম্প্ৰতি বাংলাদেশৰ অন্তর্ভুক্ত) ৰ মুৰাৰীচাঁদ কলেজৰপৰা বি. এছ. চি. ডিগ্ৰি সুখ্যাতিৰে লাভ কৰে। স্নাতক পৰ্য্যায়লৈ উন্নীত হোৱাৰ কাললৈ তেওঁ লৌহিত্য আৰু সুৰমা উপত্যকা, উভয় অঞ্চলতে কটোৱা বাবে ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ এই ভূ-ভাগৰ মানুহৰ সমাজ-সাংস্কৃতিক, আৰ্থিক অৱস্থা আৰু ভূ-প্রকৃতি সম্পৰ্কে জ্ঞান বিশদভাৱে হৈছিল। এই সময়ছোৱাতে তেওঁৰ মন সাহিত্যৰ প্ৰতিও ধাবিত হয়। গোলাঘাট চৰকাৰী বেজবৰুৱা হাইস্কুলত পঢ়া কালতেই তেওঁৰ মনত সৃষ্টিশীল সাহিত্যৰ বীজ অংকুৰিত হয়। তেতিয়াই তেওঁ আন এজনা সাহিত্য অনুৰাগী ছাত্ৰৰ সতে যুটীয়া সম্পাদকৰ দায়িত্ব লৈ এখনি হাতেলিখা আলোচনী প্রকাশ কৰে। আলোচনীখনিক স্কুলৰ শিক্ষকসকলেও ভূয়সী প্রশংসা কৰিছিল। স্কুল আৰু কলেজীয়া জীৱনতে তেওঁ সাহিত্যৰ লগতে ক্ৰীড়া আৰু অভিনয়তো নিজৰ পাৰদৰ্শিতা প্রদৰ্শন কৰে। স্কুলত পঢ়া দিনৰেপৰা তেওঁ বেডমিণ্টন খেলিবলৈ লয় আৰু মুৰাৰীচাঁদ কলেজত, ক্ৰীড়া প্ৰতিযোগিতাত বেডমিণ্টনত ছিংগলছ আৰু ডাবল্ছত চেম্পিয়নশ্বিপ অৰ্জন কৰে। কটন কলেজতো তেওঁ বেডমিণ্টনত ডাবল্্ছত ফাইনেল পৰ্য্যন্ত খেলে। পৰৱৰ্তী কালত, কৰ্মজীৱনৰ ব্যস্ততাৰ মাজত, দৈনিক অসমীয়া আৰু আকাশবাণীত চাকৰি কৰা কালতো তেওঁ নিয়মীয়াকৈ ক্ৰীড়াৰ অনুশীলন কৰি গৈছিল। কলেজীয়া জীৱন আৰম্ভ হোৱাৰ লগতে তেওঁৰ অভিনয় জীৱনৰো সূচনা হয়। তেওঁ মঞ্চাভিনয়ৰ শিল্পীৰূপে দৰ্শকক মনোৰঞ্জন দিয়া কালত অসমত সহঅভিনয়ৰ প্ৰচলনৰ জনপ্ৰিয়তা নাছিল বাবে ল’ৰাই নাৰীৰ ভূমিকাতো অৱতীৰ্ণ হ’বলগীয়াত পৰিছিল। গোলাঘাট আৰু গুৱাহাটীৰ বিভিন্ন ৰঙ্গমঞ্চত ভাও দিওঁতে তেওঁ নাৰীৰ ভূমিকাতো অভিনয় কৰিছিল। লোকসাহিত্যৰ অন্তৰ্গত থলুৱা মৰকতৰ দৰে উজ্জ্বল । অমূল্য এই শব্দসমূহ আৰু আনুষঙ্গিক লোক-মানসৰ মুখেৰে ব্যক্ত কৰা ভাৱ প্ৰকাশৰ শব্দবোৰ তেওঁ স্কুলীয়া দিনৰেপৰা সংগ্ৰহ কৰিছিল আৰু পৰৱৰ্তী কালত: তেওঁৰ লিখনিত এই শব্দৰ ব্যৱহাৰ লক্ষ্যণীয় আছিল। বিশেষকৈ দৈনিক অসমৰ সম্পাদনা কালত তেওঁ বাতৰি পৰিৱেশনৰ ক্ষেত্ৰত কিছুমান বিশেষ শব্দৰ আৰুপ্রকাশৰ নতুন ষ্টাইল’ৰ সৃষ্টি কৰাঢো এই কাকতৰ নিয়মীয়া পাঠক হিচাপে আমাৰ মনত সাঁচ বহুৱাইছে। এই ক্ষেত্ৰত, এইখিনিতে ইয়াৰ দুই-এটা উদাহৰণ দিয়াৰ লোভ সামৰিব নোৱাৰিলোঁ।
প্রথম দৃষ্টান্ত ? অসমত কাঁচৰ বটলত পৰম্পৰাগতভাৱে চুলাই মদৰ আদান- প্রদানৰ বিকল্প হিচাপে আৰু আৱকাৰী বিভাগ তথা পুলিছৰ চকুত ফাঁকি দিবলৈ ফুটবলৰ ব্লাডাৰ ফুলাইচুলাই মদ সৰবৰাহ কৰাৰ ব্যাপক প্রচলন হৈছিল আৰু পলিথিনৰ “ পাউছ পেক”ৰ প্রচলনৰ প্রাক-কাললৈ এই ব্লাডাৰত মদ সৰবৰাহৰ ব্যৱস্থা ব্যাপক আছিল। দৈনিক অসমত, ত,শৰীৰৰ পক্ষে ক্ষতিকাৰক এনে চুলাই মদ সম্পৰ্কীয় বাতৰি নিয়মীয়াকৈ আৰু বিস্তাৰিতভাৱে প্রকাশ কৰি বিভাগীয় কৰ্তৃপক্ষৰ চকুত পেলাই ৷ দিয়া হৈছিল। তেতিয়া চুলাই নদ ভতি বুটিবলৰ রাডাৰটোক “আধুনিক ৰঙালাও” বুলি উপনাম দিয়া হৈছিল। সেই হিচাপে‘ ‘আধুনিক ৰঙালাও” অসমীয়াত এক নতুন সংযোজন।
দ্বিতীয় দৃষ্টান্ত ঃ পুলিছ-মিলিটেৰি আৰু চোৰ-ডকাইত, আইন ভঙ্গকাৰীৰ মাজত বহুসময়ত গুলীয়া-গুলী চুলে। কেতিয়াবা তেনে পৰিৱেশত গুলীয়ে লক্ষ্য ভেদ কৰে আৰু কেতিয়াবা ঘটনাৰ আকস্মিকতাত লক্ষ্য স্থিৰ কৰিব নোৱাৰিলে গুলী বহু আঁতৰেৰে যায়গৈ আৰু কেতিয়াবা গুলীয়ে, যালৈ লক্ষ্য কৰি মৰা হয়, সেই টার্গেটৰ গাৰ ছালত স্পৰ্শ কৰি পাৰ হৈ যায়গৈ। এনেদৰে শৰীৰৰ ছাল স্পৰ্শ কৰি গুলী পাৰ হৈ যোৱা অৱস্থাক, দেনিক অসমে, ‘গুলীয়ে চেলেকি যোৱা” বুলিছপা কৰিছিল। পৰৱৰ্তী কালত এই প্রকাশৰ ষ্টাইল আন বহুত কাকত আৰু ইলেকট্ৰ’নিক্ছ মাধ্যমৰ ঘোষক সংবাদ-৷ -দাতাইব্যৱহাৰ কৰাটো পৰিলক্ষিত হৈছে। এনে উদাহৰণ আৰু আছে যদিও ইয়াত প্রকাশ কৰিবলৈ স্থানৰ অভাৱ।
অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱ সংবাদ সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰত নিভীক আৰু আপোচবিহীন সাংবাদিকতাৰ পৰম্পৰা সৃষ্টি কৰা অন্যতম বাটকটীয়া বুলি ক’ব পাৰি। সৃষ্টিশীল সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰতো, তে তেওঁৰ অলেখ লিখনি আছে। ইয়াৰে এক বুজনসংখ্যক লেখা হাস্য-ব্যঙ্গ ৰসৈৰে ৰঞ্জিত। ইয়াৰ উপৰিও অনুবাদৰ মাধ্যমেৰেও তেওঁ অসমীয়া সাহিত্য বিশ্বসাহিত্যৰ বিভিন্ন ভাষাৰ আপুৰুগীয়া লিখনি অনুবাদৰ মাধ্যমেৰে ধনী কৰিছে। চল্লিছৰ দশকৰ প্রাক-কালত, জাতীয় চেতনা আৰু স্বাধীনতাৰ বৈপ্লৱিক ভাৱেৰে তেওঁ অনুপ্ৰাণিত হৈ আছিল আৰু সেই সময়তে তেওঁ ১৯৪৩ চনৰ ষ্টেলিন বঁটাপ্ৰাপক ছোভিয়েট ইউনিয়নৰ বাণ্ডা ভিছিলিয়েস্কাৰ বিশ্ববিখ্যাত উপন্যাস “ “ৰেইন্ব” উপন্যাসখনি কেইবাবাৰো পঢ়ে আৰু ছোভিয়েট জনগণৰ জাতীয় চেতনাৰ ভাৱেৰে ভৰা উপন্যাসখনি পঢ়িলে অসমীয়া জনসাধাৰণো স্বাধীন জাতীয়তাবাদী ভাবেৰে উদ্বুদ্ধ হ’ব বুলি আশা কৰি গ্রন্থখনি অসমীয়ালৈ অনুবাদ কৰি “ৰামধেনু” নামেৰে প্রকাশ কৰে। উল্লেখযোগ্য যে ১৯৪৬ চনত গ্ৰন্থখনি তেওঁ নিজেই প্রকাশ কৰিছিল। পৰৱৰ্তী কালত ৰামধেনুৰ দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় সংস্কৰণে প্ৰকাশ কৰ৷ হৈছিল। ১৯৪৫ চনত অসমসূৰ্য্যই বৃত্তিৰ সন্ধানত গুৱাহাটী মহানগৰ পায়হি৷ তেতিয়াৰ সংবাদপত্ৰ দৈনিক অসমীয়াৰ অন্যতম অংশীদাৰ তৰুণ কুমাৰ আগৰৱালাৰ সতে তেওঁৰ যোগাযোগ হয়। ইতিমধ্যেই আগৰৱালাদেৱ হাজৰিকাদেৱৰ “ৰামধেনু” পঢ়ি মোহিত হৈছিল। তেওঁ হাজৰিকাদেৱক “দৈনিক অসমীয়া” কাকতৰ উপ-সম্পাদকৰ দায়িত্ব ল’বলৈ অনুৰোধ কৰে আৰু তেওঁ সেই অনুৰোধ কৃতজ্ঞতাৰে গ্রহণ কৰে। ১৯৪৬ চনৰপৰা আৰম্ভ হয় হাজৰিকাদেৱৰ সাংবাদিকৰ সংগ্রামী জীৱন৷
কুখ্যাত বিটিছৰ বেপাৰী মনোবৃত্তিৰদ্বাৰা পৰিচালিত ৰাজনীতি দমননীতি আঁতৰাই ভাৰতীয় উপমহাদেশ স্বাধীন হোৱাৰ পথলৈ আহোতেই বিটিছৰে কুচচক্ৰান্তত অসমক ঞুপিঙৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰস্তাৱৰ বিপক্ষে দৈনিক অসমীয়া কাকতৰ মাধ্যমেৰে কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱে এক উল্লেখনীয় ভূমিকা পালন কৰিছিল। আধুনিক অসমৰ ৰাজনৈতিক ইতিহাসত হাজৰিকাদেৰৰ তেতিয়াৰ ভূমিকাৰ বিষয়ে গৱেষণা হ’ব লাগে, নতুন আলোকপাত হ’ব লাগে আৰু তেওঁ অসমৰ স্বাৰ্থত কৰা এই বিশিষ্ট সেৱাৰ বিষয়ে মূল্যায়ন হ’ব লাগে। ১৯৪৮ চনত দৈনিক অসমীয়া কাকত বন্ধ হয় আৰু “নতুন অসমীয়া” কাকত প্ৰকাশ পায়। এই কাকতত হাজৰিকাদেবে সহকাৰী সম্পাদকৰূপে যোগদান কৰে। সেই সময়তে ৰাজ্য পুনৰগঠনৰ কথাটো আহি পৰে আৰু অসমৰ বিপক্ষে এটা গোষ্ঠীয়ে কূটনীতি আৰম্ভ কৰে। সেই সময়ত অসমৰ স্বাৰ্থ ৰক্ষাৰ বাবে তেওঁ পুনৰ সংগ্ৰামী ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে আৰু এই সন্দৰ্ভত ভাষিক- সাংস্কৃতিক দিশৰ লগতে অসমৰ ভৌগোলিক অৱস্থিতিৰ বিষয়ে আলোকপাত কৰি নতুন অসমীয়াত লিখা নিবন্ধ এটা ৰাজ্য পুনৰ্গঠন আয়োগৰ দৃষ্টিগোচৰ হোৱাত আয়োগে অসমৰ অখণ্ডতাৰ সপক্ষে ভূমিকা লয়।
অসমত নিৰৱচ্ছিন্ন ধাৰাৰে একাধিক ভাষাত সংবাদপত্ৰ প্ৰকাশ কৰা প্ৰকাশক হিচাপে আজিকোপতি সৰ্বজনপ্ৰিয়, নিষ্ঠাবান, নিভীক হিচাপে পৰিচিত ব্যক্তি হৈছে সিংহপুৰুষ ৰাধাগোবিন্দ বৰুৱা; সেইদৰে অসমৰ অস্তিত্ব ৰক্ষাৰ সন্ধিক্ষণত, একাধিকবাৰ নিজৰ জীৱন তথা ভৱিষ্যতৰ নিৰাপত্তাৰ দিশটো সম্পূৰ্ণ আওকাণ কৰি একমাত্ৰ অসম তথা বৃহত্তৰ অসমীয়া জাতি আৰু নিকা সাংবাদিকতাৰ পক্ষত স্থিৰ আৰু দৃঢ় হৈ থাকি জয়ী হোৱা প্রচাৰবিমুখ সাংবাদিক-সম্পাদকগৰাকীয়েই হৈছে অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা। দৈনিক অসমীয়া কাকতৰ উপ-সম্পাদক হৈ থকা কালতে এবাৰ প্ৰেছ-কাকতৰ সমূহ কৰ্মীয়ে এটা বিশেষ ৰাজনৈতিক দলৰ প্ৰৰোচনাত ধৰ্মঘট কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়,যাৰ ফলত কাকতৰ প্ৰকাশ বন্ধ হোৱাৰ উপক্ৰম হয়। তেতিয়া হাজৰিকাদেৰ সেই ৰাজনৈতিক প্ৰৰোচনাৰ বলি নহ’ল আৰু সেই অবাঞ্ছিত ধৰ্মঘটৰ বিৰোধিতা কৰি আগদিনা ৰাতিপুৱাৰপৰা পাছদিনা ৰাতিপুৱালৈ সম্পাদকীয় লিখাৰপৰা আৰ্হিকাকত (“প্রফ”) চাই কাকতখনছপাৰ বাবে সজাই- পৰাই দিয়ালৈকে সকলো কাম কৰি, পাছদিনা পুৱা নতুনছপ৷ কাকত প্রকাশ কৰি পঢ়ুৱৈৰ সন্মুখত তুলি ধৰিহে শান্তি পাইছিল ৷ এনে নিষ্ঠাবান আৰু আদৰ্শনীয় কৰ্মযোগী ব্যক্তিআজিআমাৰ সমাজত সংখ্যাত নিশ্চয় তাকৰ আৰু কৰ্মযোগৰ নপিৰ হিচাপে কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা আজিৰ অসমত নতুন পুৰুষৰ বাবে এক আদৰ্শ নজিৰ। নতুন অসমীয়া কাকতৰ সম্পাদক দেৱকান্ত বৰুৱাদের লোকসভাৰ সদস্য হৈ নতুন দিল্লীত প্রায়েই সময় কটাবলগীয়া হোৱাত কাকতখনৰ সম্পাদনাৰ সমূহ দায়িত্ব তেওঁ মূৰ পাতি ল’বলগীয়া হৈছিল। নিয়মীয়াকৈ সম্পাদকীয় লিখাটোও ইয়াৰ ভিতৰতে পৰিছিল। ১৯৪৯ চনত তেওঁ নতুন অসমীয়াৰ সম্পাদকৰূপে নিযুক্ত হয় আৰু ১৯৫৬ চনলৈ সেই দায়িত্বত থাকে। কাকতৰ মালিকপক্ষই এটা বিশেষ ৰাজনৈতিক দল আৰু এক বিশেষ শ্রমিক সংগঠনৰ হৈ বাতৰি পৰিৱেশনৰ বাবে অনুৰোধ কৰাত তেওঁ লগে লগে কামৰপৰা অব্যাহতি লয়।
ইতিমধ্যেই নাট্যকাৰ-অভিনেতাৰূপে খ্যাতি লাভ কৰা হাজৰিকাদেৱে আকাশবাণী গুৱাহাটীত ষ্টাফ আটিষ্টৰ চাকৰি পায় আৰু তাত তেওঁ অকণিৰ মেল, গাঁৱলীয়া ৰাইজ, নেফা (]খ!;}'/১) ৰ অনুষ্ঠান আদি সফলতাৰে পৰিচালনা কৰি সুনাম অৰ্জন কৰে। এই সময়ছোৱাত তেওঁ কেইবাখনো অনাতাঁৰ নাট ৰচনা কৰে আৰু অভিনয়ো কৰে। সেই সময়তে এই কেন্দ্ৰযোগে আঞ্চলিক বাতৰি প্রচাৰ কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়। হাজৰিকাদেৱে বাতৰি বিভাগত যোগদান কৰি পুনৰ সাংবাদিকতাৰ জগতলৈ ঘূৰি আহে। স্পষ্ট আৰু তেজস্বী কণ্ঠৰ বাবে তেওঁৰ বাতৰি পৰিৱেশনে শ্ৰোতাক মুগ্ধ কৰিছিল বুলি সকলোৱে জানে। ১৯৬১ চনত কেন্দ্ৰীয় লোকসেৱা আয়োগৰ বাছনি পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ হৈ কেন্দ্ৰীয় সংবাদসেৱা বিভাগৰ প্রথম শ্ৰেণীৰ পদ হাজৰিকাদেৱে লাভ কৰে। আকাশবাণী দিল্লী আৰু গুৱাহাটীত তেওঁ সহকাৰী বাৰ্তা সম্পাদক হিচাপে নিষ্ঠাৰে সেৱা আগবঢ়ায়।
সিংহপুৰুষ আৰ. জি. বৰুৱা আৰু অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা ঃ মণিকাঞ্চন যোগঃ
১৯৬৫ চনত আসাম ট্রুবিউন প্রতিষ্ঠানৰপৰা ‘দৈনিক অসম’ শীৰ্ষক বাতৰিকাকতৰ প্রকাশন আৰম্ভ কৰা হয়। আধুনিক অসম গঢ়াৰ স্বপ্নদ্ৰষ্টা, সিংহপুৰুষ ৰাধাগোবিন্দ বৰুৱাই ‘দৈনিক অসম’ প্রকাশ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰাৰেপৰা হাজৰিকাদেৱক সম্পাদকৰূপে দায়িত্ব দিবলৈ স্থিৰ কৰে আৰু সেইমৰ্মে হাজৰিকাদেৱে কাকত প্ৰকাশৰ বহু পূৰ্বেই, কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ চাকৰিৰপৰা পদত্যাগ কৰি ‘দৈনিক অসম'ৰ সম্পাদকৰ পদত যোগদান কৰে। যোগদান কালত আৰ. জি. বৰুৱাদেৱে স্ব-প্রণোদিতভাৱে হাজৰিকা দেৱক চৰ্ত প্রদান কৰে যে কাকত সম্পাদনা আৰু বাতৰি প্রকাশ কৰা, কোনো ক্ষেত্ৰতেই স্বত্বাধিকাৰী-ৰূপে তেওঁ কেতিয়াও হতক্ষেপ নকৰে। সেইদিনাৰপৰাই অসমৰ সংবাদ সাহিত্যৰ ইতিহাসত আৰম্ভ হৈছিল এক নতুন স্বৰ্ণযুগৰ ৷ আৰ. জিয়ে কথা ৰাখিছিল। ১৯৮৬ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰৰ দিনা অৱসৰ গ্রহণ কৰা কাললৈকে আৰ. জি. আৰু পৰৱৰ্তী কালৰ পৰিচালন সঞ্চালক মণ্ডলীৰ কোনোৱেই সংবাদপত্ৰখনিৰ সম্পাদনাত হস্তক্ষেপ কৰা নাছিল। প্রকাশন৷ গোষ্ঠীটোৰ এই অভিজাত বদান্যতা অসমৰ সৰ্বত্ৰ জ্ঞাত। হাজৰিকাদেৱেও কাকতখন মাতৃয়ে নিজ সন্তানক নিষ্ঠা আৰু মৰমেৰে লালন-পালন কৰাৰ দৰে নিতৌ প্রকাশ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত যত্ন্পৰ হৈছিল।
১৯৬৫ চনৰপৰা ১৯৮৬ চনলৈ, এই দুই দশক কালৰ ভিতৰত অসমৰ আকাশেৰে সামাজিক, ৰাজনৈতিক, আৰ্থিক, সাংস্কৃতিক দিশত বহুকেইটা ধুমুহা পাৰ হৈ গৈছে। ফেডাৰেল আঁচনিৰ প্রস্তাৱৰ বিৰুদ্ধে জনমত গঠন কৰা, ভাষা আন্দোলন, শোধনাগাৰ আন্দোলন, অবৈধ বিদেশী প্রৱজনকাৰীক ন্যায়িকভাৱে বিতাৰণ কৰা প্ৰভৃতি বিভিন্ন আন্দোলন কালত ‘দৈনিক অসম’ কাকতে শাস্তিপূৰ্ণভাৱে, ন্যায়িক জনমত গঠন কৰাৰ ক্ষেএত বাটকটায়া আৰু নেতৃত্বৰ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰি প্রতিটো “ইছু”তেই সফল হৈছিল। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ প্ৰৰোচনাত ৰাজ্যিক চৰকাৰে অসমৰ সংবাদপত্ৰৰ ওপৰত ছেন্সৰৰ কেঁচি চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিছিল। ইয়াৰ মৌন, প্রতিবাদত কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱে সম্পাদকীয় স্তম্ভ উকা কৰি ৰখাৰ উপৰিও বাতৰিৰ ছেন্সৰ চলোৱা অংশ উকা কৰি ৰাখিয়েই বাতৰি প্রকাশ কৰিছিল। ইয়াৰ ফলত অসম চৰকাৰ অস্বস্তিত পৰিছিল আৰু চৰকাৰৰ ছেন্সৰ তুলি দি ‘ছেলফ্ ছেন্সৰ’ৰ ব্যৱস্থা প্রৰ্তন কৰিছিল যদিও দৈনিক অসমে এনে ছেন্সৰৰ ব্যৱস্থা মানি লোৱা নাছিল৷ পৰৱৰ্তী ব্যৱস্থা হিচাপে ‘আসাম ট্ৰিবিউন’ গোষ্ঠীৰপৰা প্রকাশিত কাকতসমূহত চৰকাৰী বিজ্ঞাপন দিয়াটো বন্ধ কৰি আৰ্থিকভাৱে নিৰ্য্যাতন দিবলৈ যত্ন কৰিছিল। তেনে এক সন্ধিক্ষণতো ‘দৈনিক অসম’ কাকতৰ প্ৰকাশনা গোষ্ঠীয়ে হাজৰিকাদেৱৰ নিকা সাংবাদিকতালৈ পূৰ্ণ সহযোগিতা আগবঢ়াইছিল। সেই সময়তে হাজৰিকাদেৱলৈ অজ্ঞাত দিশৰপৰা প্রাণনাশৰ ভাবুকিও আহিছিল যদিও তেওঁ এবাৰো, ক্ষন্তেকৰ বাবেও বিচলিত হোৱা নাছিল। ইন্দিৰা গান্ধী প্ৰধানমন্ত্ৰী হোৱা কালত তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা কুখ্যাত জৰুৰীকালীন অৱস্থাৰ সময়ছোৱাত দৈনিক অসমে বহুখিনি নগুৰ-নাগতিৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হৈছিল। এই সমূহ অগ্নিপৰীক্ষাত ‘দৈনিক অসম’কাকত উত্তীৰ্ণ হৈছিল।
অৱসৰ-উত্তৰকালৰ সাহিত্য সৃষ্টি ঃ অৱসৰ গ্ৰহণৰ পাছত তেওঁ একাণপতীয়াকৈ সাহিত্য সৃষ্টিত মনোনিৱেশ কৰে। ‘জীৱনৰ দীঘ-কালি’ শীৰ্ষক আত্মজীৱনী ৰচনাতো তেওঁ ব্ৰতী হৈছিল। অনুবাদ সাহিত্য,শিশু সাহিত্য,ব্যঙ্গ সাহিত্য আৰুনাট্য সাহিত্যলৈ তেওঁ ইতিমধ্যেই উল্লেখনীয় বৰঙণি আগবঢ়াই গৈছেই। ৰাছিয়াৰ উপন্যাস “ৰেইন্ব”ৰ অনুবাদ ‘ৰামধেনু’ৰ উপৰিও এহেজাৰ এনিশাৰ সাধু, গৌতম বুদ্ধ তেওঁৰদ্বাৰা অনূদিত অন্যান্য উল্লেখযোগ্য গ্ৰন্থৰাজি । ইয়াৰ উপৰিও “দ্য ডে দ্য ৰিভাৰ স্পোক”ৰ অসমীয়া অনুবাদ “নৈখনে কথা কোৱাৰ দিন|” আৰু “কিতাপৰ বিচিত্ৰ পৃথিৱীখনৰ কথা” আন দুখনি বিখ্যাত গ্ৰন্থৰ অনুবাদ গ্ৰন্থ
তেওঁৰ ৰচিত অমূল্য শিশু সাহিত্যৰ অন্যতম হৈছে “হুঁচৰি এ হাও”, “ফুটুকাৰ ফেন” আৰু “অলৌণ্ুটি-তলৌণ্ুটি”। “নাৰদৰ ডায়েৰী” অসমীয়া ভাষাৰ ব্যঙ্গ সাহিত্যৰ অন্যতম স্বাক্ষৰ। “আকৰ্ষণ-বিকৰ্ষণ” আৰু “১৯১৯” তেওঁৰ উল্লেখনীয় গুৱাহাটী অনাতাঁৰ কেন্দ্ৰযোগে পৰিৱেশিত শ্রৱ্য নাটক। “ভালুক৷ গাঁৱৰ কুকুৰ” তেওঁৰ ব্যঙ্গাত্মক ভাৱৰ ৰাজনৈতিক গল্প সম্বলিত কথাৰ শিতান অসমীয়া সাহিত্যলৈ হাজৰিকাদেৱৰ অমূল্য অৱদান বুলি বহুজনে বিভিন্ন কাকতত লিখিছেই। তেওঁ বিশেষকৈ সংবাদপত্ৰ ‘দৈনিক অসম’ত লিখা সম্পাদকীয়সমূহ অসমীয়া জাতীয় জীৱন আৰু সাহিত্যলৈ এক স্মৰণীয় অৱদান। এই সম্পাদকীয়সমূহৰ নিৰ্বাচিত কিছুমানৰ এক সংকলন সোনকালে প্রকাশ কৰাটো প্রয়োজনীয় কৰ্তব্য বুলি ধাৰণা৷ হয়। “১৯৪৬ চনৰপৰা ১৯৮৬ চনলৈ অসমীয়া সাংবাদিকতা,অসম আৰু নেতৃত্ব” শীৰ্ষক এখনি গ্ৰন্থ ৰচনাত তেওঁ ব্ৰতী হৈ আছিল যদিও ইয়াৰ পূৰ্ণাঙ্গ ৰূপ সম্পৰ্কে এই লেখাৰ লেখক জ্ঞাত নহয়।
ব্যক্তিত্ব ঃ এক অসাধাৰণ ব্যক্তিত্বৰ গৰাকী আছিল কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা। অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱক তেওঁৰ সৰুকালৰেপৰা অগ্ৰজসকলে মৰমেৰে “অৰুণ” বুলি মাতিছিল। একালৰ গোলাঘাটৰ সেই সকলোৰে প্রিয় অৰুণ এদিন যে বৃহত্তৰ অসমৰ আকাশৰ অৰুণ বা সূৰ্য্য হ’ব, সেই কথা হয়তো ষ্শ্বৰে পূৰ্বতেই স্থিৰ কৰি থৈছিল। তেওঁৰ নিকা শুধ বগা সাজ-পাৰ, সুন্দৰকৈ ৰং কৰি জিলিকাই ৰখ| ক’লা জোতাৰে তেওঁৰ শুদ্ধ ৰূপ এক নিক আৰু শুদ্ধতাৰ প্রতীক বুলি তেওঁক দেখা প্রতিজন ব্যক্তিয়েই ধাৰণা কৰে।
ব্যক্তিগতভাৱে এই মহান ব্যক্তিগৰাকীৰ পৰিয়ালৰ লগত আমাৰ পৰিয়ালৰ এক নিবিড় সম্পৰ্ক আছে আৰু ব্যক্তিগত জীৱনৰ দুখ-বেজাৰৰ কালত অমূল্য দিহা পৰামৰ্শ তেওঁৰপৰা আৰু মাহীদেউ দেৱলা হাজৰিকাৰপৰা অকপটে পাইছিলোঁ। আনহাতে বাৰ্তা দিবলৈ কাকতৰ অফিচত তেওঁৰ কোঠালিলৈ গৈ লগ ধৰিলে যি ধ্যান-গম্ভীৰ ৰূপত তেওঁক দেখোঁ, সেই ৰূপৰ লগত দিনে-নিশাই ঘৰত লগ পোৱা হাঁহি-ধেমালিৰে ভৰা মুখৰ কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাৰ ৰূপৰ কোনো মিল নাই। সম্পাদকৰ অফিচত তেওঁৰপ্ৰতি মুহূৰ্তৰ এই মননশীল ব্যস্ততা তেওঁৰবৃত্তিগত সফলতাৰে গোপন সঁচাৰকাঠি বুলি ভাৱ হয়। সম্পাদকৰূপে তেওঁৰ এইদৃঢ় আৰু নিকা ব্যক্তিত্বৰ বাবেই তেওঁৰ ওচৰলৈ অন্যায় প্রস্তাৱ লৈ কোনোৱেই আহিব পৰা নাছিল। এবাৰৰ কথা; এটা বিশেষ ছাত্ৰ সংগঠনৰ ছাত্ৰ কেইগৰাকীমান সন্ধিয়া তেওঁৰ প্ৰেছৰ অফিচ কোঠালিলৈ অনুমতি লৈ সোমাই আহিল। তেওঁলোকৰ হাতত এটা বাতৰি। বাতৰিটো তেওঁলোকে দৈনিক অসমৰ সম্পাদক হাজৰিকাদেৱৰ হাতত দিলে আৰু পাছদিনাই প্রকাশ হোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰিবলৈ খাটনি ধৰিলে। তেওঁ নিৰৱে জনালে যে তেওঁলোকে বাতৰিটো থৈ যাওঁক। সেইটো পঢ়া হ’ব আৰু যেতিয়া যিদৰে প্রকাশ কৰা উচিত, সেইদৰে প্রকাশ কৰা হ’ব; চিন্তা কৰিব নালাগে। তেতিয়া ছাত্ৰকেইজনে বাতৰিটো পাছদিনাই প্রকাশ হ'বই লাগিব বুলি তেওঁক কিছু টানকৈ ভাবুকি দিলে। তেতিয়া হাজৰিকাদেৱ তেওঁৰ চকীৰপৰা থিয় হ’ল আৰু সন্মুখত বহি থকা ছাত্ৰবেইজনক উদ্দেশ্যি ক’লে, “মই এই চকীখন এৰি দিছোঁ। আপোনালোকৰ যিজনে ইচ্ছা কৰে ইয়াত বহি সম্পাদকৰ দায়িত্ব লৈ বাতৰিপ্রকাশ কৰক।” তেওঁ থিয় হৈ থাকিল৷ তেতিয়া ছাত্ৰকেইজন শিল পৰা৷ কপৌৰ দৰে হৈ পৰিল আৰু মুহূৰ্ততে নিজৰ ভুল বুজিব পাৰি তেওঁৰ চৰণত ধৰি ক্ষমা প্ৰাৰ্থনা কৰিলে আৰু তেওঁৰ কক্ষ ত্যাগ কৰিলে।
এই ঘটনাটো তেওঁ পাছত আমাক কৈছিল। এনে ঘটনা আৰু বহুত আছে।
ঘটনাবহুল - অগ্নিগৰ্ভা অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰী হিতেশ্বৰ শইকীয়াৰ বহুখিনি নীতি আৰু
কাৰ্য্যকলাপৰ তেওঁ বিৰোধিতা কৰিছিল আৰু তেওঁৰ সম্পাদিত কাকতত এই বিষয়ে মুকলিভাৱে প্রকাশো কৰিছিল। কিন্তু সেইজনা, সমালোচনাৰ চত্ৰুবেহুত শৰবিদ্ধ শইকীয়াদেৱে নতুন বছৰৰ দিনা হাজৰিকাদেৱৰ ঘৰলৈ আহি শুভেচ্ছা জ্ঞাপন কৰিছিল আৰু ভাৱ-বিনিময় কৰিছিল। হাজৰিকাদেৱেও তেওঁক “অতিথি দেৱতুল্য” ভাৱেৰে শুশ্ৰূষা কৰিছিল আৰু হাঁহি মাৰি লগত অনা পুলিছ দলটোক দেখুৱাইদি তেওঁলোকক নানিবলৈ বিনীতভাৱে কৈছিল। পৰৱৰ্তী কালত মুখ্যমন্ত্ৰী শইকীয়া আহিলে, লগত পুলিছ বেষ্টনী অনা নাছিল। সঙ্কট মুহূৰ্তত বিশেষ সিদ্ধান্ত ল’বলগীয়া হ’লেও তেওঁ আহি হাজৰিকাদেৱৰ পৰামৰ্শ লৈছিল। এই ঘটনাই হাজৰিকাদেৱৰ ব্যক্তিত্বৰ মোহিনীশক্তিৰ লগতে তৎকালীন মুখ্যমন্ত্ৰী হিতেশ্বৰ শইকীয়া ডাঙৰীয়াৰ নেতৃত্বৰ অন্য এক দিশ আৰু উদাৰ মননশীলতাৰ পৰিচয় দাঙি ধৰে। এই পৰিৱেশ নিজৰাপাৰৰ ঘৰত একাধিকবাৰ আমি নিজে দেখা৷
এবাৰ আমেৰিকা চৰকাৰৰ ভাৰতস্থ কনছুলেট জেনেৰেল এগৰাকীয়েও হাজৰিকাদেৱৰ চানমাৰিৰ ঘৰলৈ আহি ৰাতিপুৱাৰ আহাৰ গ্ৰহণ কৰি কথা-বাৰ্তা পতা দেখিছিলো সেই সাক্ষাৎকাৰ আছিল সম্পূৰ্ণ অ-ৰাজনৈতিক আৰু সৌজন্যমূলক স্বীকৃতি ঃ অসীম সাহসী কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱ আছিল প্রচাৰবিমুখ ব্যক্তি। তেওঁ সম্পাদকৰূপে কাৰ্য্যনিৰ্বাহ কৰা কালত কোনো ৰাজহুৱা মেল-মিটিঙত ভাষণ দিবলৈ যোৱা নাছিল আৰু বিনীতভাৱে, তেওঁলৈ অহা তেনে নানান প্রস্তাৱ প্রত্যাখ্যান কৰিছিল। মাথোন এবাৰ মধ্য-পূব গুৱাহাটী বিহু সন্মিলনীৰ সভা এখনত কিছু সময় আছিলহি। সিংহপুৰুষ আৰ. জি. বৰুৱাৰ মৃত্যুৰ পাছত “নবীন বৰদলৈ হ’ল ওৰফে ._ কাৰ্জন হল”ত পতা স্মৃতিচাৰণ সভা এখনিত হাজৰিকাদেৱে কিছু আৱেগিক হৈ প্রয়োজনসাপেক্ষে ভাষণ দিয়া আমি প্রত্যক্ষ কৰিছিলোঁ৷
হাজৰিকাদেৱৰ সুদীৰ্ঘ ঘটনাবহুল কৰ্মজীৱনৰ সফলতাৰ স্বীকৃতি হিচাপে তেওঁ নিবিচাৰিলেও বিভিন্ন অনুষ্ঠান-প্রতিষ্ঠানৰপৰা অগণন সন্মান, স্বীকৃতি, মৰম-আদৰ পাইছে। তেওঁৰ একালৰ সতীৰ্থ, প্রাচ্যতত্ববিদ, সাহিত্যাচাৰ্য্য ড”' প্ৰমোদ চন্দ্ৰ ভট্টাচাৰ্য্যদেৱে ক’লনি ফিল্ডত পতা এখন বিশাল ৰাজহুৱা সভাত প্রয়াত হাজৰিকাদেৱক “অসমসূৰ্য্য” সন্মানেৰে বিভূষিত কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে আৰু সভাত উপস্থিত বিপুল জনতাই সেই অসমসূৰ্য্য নামৰ সন্মানৰ প্রতি ইতিবাচক সঁহাৰিৰে হাত-চাপৰি দিয়ে আৰু হৰ্ষোল্লাস কৰে। ৷
১৯৮৬ চনত কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা “বছৰৰ শ্রেষ্ঠ ব্যক্তি” হিচাপে “কমলনাৰায়ণ চৌধুৰী” বঁটাৰে বিভূষিত হয়। নিকি, নিৰপেক্ষ সংবাদ সেৱাৰ বাবে ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছ গোষ্ঠীৰপৰা তেওঁ সন্মানীয় বি. ডি: গোৱেংকা বঁটা লাভ কৰে। ১৯৮৭ চনত দিল্লীৰ দুৰ্গাদাস ৰতন দেৱী ন্যাসে তেওঁক সৰ্বভাৰতীয় ভিত্তিৰ “দুৰ্গা ৰতন” বঁটা আগবঢ়ায়। ১৯৮৭ চনতে তেওঁ সাহিত্যিক পেন্সনো লাভ কৰে। ১৯৮৭ চনৰ ১৫ আগষ্টৰ দিনা অসম চৰকাৰৰ তৰফৰপৰা তেওঁক ১৯৮৭ চনৰ বাবে খজ্ৰীজ্ৰী শংকৰদেৱ বঁটা = আগবঢ়োৱাৰ কথা ঘোষণা কৰা হয় আৰু ১৯৮৮ চনৰ ১ ফেন্ৰুৱাৰী তাৰিখে গুৱাহাটীৰ ৰবীন্দ্ৰ ভৱনত ভাৰতৰ মাননীয় ৰাষ্টপতি জ্ৰীৰামস্বামী ভেংকটৰমনৰদ্বাৰা হাজৰিকাদেৰক এই সন্মানীয় বঁটা প্রদান কৰা হয়। উল্লেখযোগ্য যে প্রথমবাৰৰ বাবে প্রদান কৰা ৰাজ্যৰ সৰ্বোচ্চ সন্মানসূচক এই বঁটা ১৯৮৭ চনত লাভ কৰে কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা আৰু ৬” ভূপেন হাজৰিকাদেৱে ৷ ১৯৮৮ চনত অসম সাহিত্য সভাৰ ৫৪তম হাইলাকান্দি অধিৱেশনৰ তেওঁ সভাপতি নিৰ্বাচিত হয়। ইয়াৰ পূৰ্বে অসম সাহিত্য সভাৰ ৫৩ তম পাঠশালা অধিৱেশনত এগৰাকী প্রখ্যাত সাংবাদিক হিচাপে তেওঁক সম্বৰ্ধনা জনোৱা হয়। দৈনিক অসমৰ সম্পাদক হৈ থকা কালতে তেওঁক “আৰ.জি. বৰুৱা স্মৃতিৰক্ষী সমিতি”ৰ তৰফৰপৰা ৰাজহুৱা সম্বৰ্ধনা জনাবলৈ স্থিৰ কৰি, সেইমৰ্মে তেওঁক আমন্ত্ৰণ কৰা হৈছিল যদিও তেওঁ কাকতৰ সম্পাদকৰ দায়িত্বত থকা বাবে সেই সম্বৰ্ধনা গ্ৰহণ কৰিবলৈ অপাৰগ বুলি বিনীতভাৱে জনায়৷ এই কথাই তেওঁৰ বৃত্তিৰ প্লতি থকা নিজা দৃষ্টিভংগী সম্পৰ্কে এক উৎকৃষ্ট নজিৰ দাঙি ধৰে।
অসম সাহিত্য সভাই হাজৰিকাৰ বিয়োগত স্মৃতিচাৰণ কৰি তেওঁক “জাতিৰ সংকটকালৰ মহাৰথী” বুলি আখ্যা দিয়ে।
কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাৰ পত্নী দেৱলা হাজৰিকা এগৰাকী বিদুষী মহিলা আছিল। তেখেতে আকাশবাণীৰ বিভিন্ন কাৰ্য্যক্ৰমণিকাত নিয়মীয়াকৈ অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু মহিলা সমিতি আৰু লেখিকা সংস্থাৰ কৰ্মকৰ্তাৰূপে এই অনুষ্ঠানসমূহৰ বাবে সেৱা আগবঢ়াইছিল। লেখিকা হিচাপে তেখেত সুপৰিচিত আছিল আৰু অসমৰ জনপ্ৰিয় বাতৰিকাকতসমূহত নিয়মীয়াকৈ তেখেতৰ লিখনি প্রকাশ হোৱাৰ উপৰিও তেখেতৰ দুখনি গ্ৰন্থ ইতিমধ্যে প্ৰকাশ পাইছে। যিমান দূৰ মনত পৰে গ্ৰন্থ দুখন হ'ল- ‘কাকো নক’ব’ আৰু ‘ভাকুট কুট’।
এগৰাকী আদৰ্শ পত্নী হিচাপে শ্ৰীমতী দেৱলা হাজৰিকাই কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱক ঘৰুৱা আৰু বাহিৰৰো সকলো কথাতেই পাৰ্য্যমানে মানসিক সহযোগিতা আগবঢ়াইছিল আৰু সুখী কৰিবলৈ যত্ন কৰিছিল আৰু সফলো হৈছিল। “সকলো সফল ব্যক্তিৰ পিছত এগৰাকী মহিলা থাকে” বোলা বাক্যটো কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা আৰু দেৱলা হাজৰিকাৰ ক্ষেত্ৰত খাটে। পত্নী দেবলা হাজৰিকা আছিল কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাৰ জীৱনৰ সুখ-দুখৰ প্রতি মূহূৰ্তৰ লগৰী।
অসমৰ সমাজ, সাহিত্য আৰু সংস্কৃতিৰ প্রতি ইতিবাচক সঁহাৰি দি কাম কৰি কৰি অক্লান্ত অৱস্থাতে যোৱা ২০০২ চনৰ ৩ মে’ তাৰিখে নাটকীয়ভাৱে হাজৰিকাদেৱে এই পৃথিৱীৰ মায়া এৰি অজান লোকলৈ গুচি গল। মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ এৰি গৈছিল তেওঁৰ মৰমৰ পত্নী, দুই পুত্ৰ, বোৱাৰী, নাতি্দ্বিয়, বহুজন আত্মীয়-কুটুম আৰু বণ বান্ধৱ তথা গুণমুগ্ধ নাগৰিকক। তেওঁৰ মৃত্যুৰ সংবাদ সদৰি হোৱাৰ লগে লগে চানমাৰি ক’লনিৰ ঘৰটোলৈ অগণন জনতাৰ সোঁত বৈছিল। সকলোৱে শেষবাৰৰ বাবে এবাৰ চাব বিচাৰে,অসমীয়া জাতিৰ যুগনায়ক,অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাদেৱক। বিশাল এক জনসমুদ্ৰ ৷ গুণমুগ্ধ শৌকাভিভূত অগণন নাগৰিকৰ উপস্থিতিয়ে চানমাৰি ক'লনিৰ বহু স্মৃতিবিজড়িত সেই ঘৰটো তীৰ্থস্থান কৰি পেলালে৷ নশ্বৰ-ভাবে আমাৰ মাঙ্ডত নাথাকিল হাজৰিকাদেৱ। সমগ্ৰ অসমবাসী আৰু লগতে ভাৰতবৰ্ষ তথা বিশ্বৰ বহু কোণৰ বহুজনক কন্দুৱাই তেওঁৰ মহান আত্মাই যাত্ৰ৷ কৰিলে অমৃতলোকলৈ। ৷ ৰৈ গ’ল অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাৰ চিন্তাপুষ্ট অমৰ লিখনী
একালত ইতিহাসপ্ৰসিদ্ধ গোলাঘাট নগৰীত ৰোপিত হোৱা অৰুণ নামৰ বীজটোৱে কালক্ৰমত বিশাল মহীৰূহ হৈ, গোলাঘাটৰপৰা ওলাই গৈ বিশ্বত নাম কৰা ব্যক্তি নলীন দুৱৰা, নিত্যানন্দ তামূলী, মুনিন বৰুৱাৰ সতে ডালে-পাতে-ফুলেৰে জাতিষ্কাৰ হৈ অসমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকাই সমগ্ৰ অসম ভূমিক ভাষাৰে, সংস্কৃতিৰ বিভিন্ন দিশত ন ন সৃষ্টিৰে মহীয়ান কৰিলে।
অসমমূৰ্য্য কীৰ্তিনাথ হাজৰিকা অমৰ হওক।